W części 6 wyjaśniliśmy kwestie dotyczące zaprzestania ujmowania środków trwałych. W tym miejscu zaprezentowane zostaną przykłady prezentacji danych ze sprawozdania.
W przedstawionych poniżej wycinkach ze sprawozdania finansowego1, zostanie pokazany sposób prezentacji zdarzeń omówionych w pracy (przykład 4 jest wyłączony z opracowania, gdyż odnosił się do środka trwałego z przykładu 5 i jego celem było zobrazowanie różnic pomiędzy metodą współczynnikową a metodą zakumulowanej amortyzacji.)
[Sprawozdanie z sytuacji finansowej]Tabela 6: Sprawozdanie z sytuacji finansowej2
| Pozycje | Nota | Stan na dzień | |
| 31.12.2014 | 31.12.2013 | ||
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| AKTYWA | X | X | X |
| Aktywa trwałe | 1 | 4.509.800,03 | 1.797.217,56 |
| Rzeczowe aktywa trwałe | 2 | 4.509.800,03 | 1.797.217,56 |
| . | X | X | X |
| Aktywa przeznaczone do sprzedaży | 3 | 190.000,00 | X |
| Aktywa obrotowe | X | X | X |
| . | X | X | X |
| RAZEM AKTYWA | X | X | X |
| KAPITAŁ I ZOBOWIĄZANIA | X | X | X |
| Kapitał własny | X | X | X |
| . | X | X | X |
| Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny aktywów | X | 600.000,00 | X |
| . | X | X | X |
| Zobowiązania długoterminowe | X | X | X |
| . | X | X | X |
| Rezerwy | X | 1.102,54 | 1.020,87 |
| Kredyty i pożyczki | X | 2.246.500,00 | X |
| Inne zobowiązania finansowe | X | 40.696,12 | 59.169,31 |
| . | X | X | X |
| Zobowiązania krótkoterminowe | X | X | X |
| Inne zobowiązania finansowe | X | X | X |
| Zobowiązania fin. z tyt. akt. przezn. do zbycia | X | 18.473,19 | 17.326,20 |
| . | 3 | 120.000,00 | X |
| RAZEM KAPITAŁ I ZOBOWIĄZANIA | X | X | X |
[Informacja dodatkowa]
Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości
Nota 1. Rzeczowe aktywa trwałe
Grunty i budynki, to grupa na którą składa się siedziba spółki oraz dwupoziomowy parking. Wykazuje się je w wartości godziwej – opierając się na wycenach dokonywanych przez niezależnych rzeczoznawców majątkowych. Przeszacowanie odbywa się za pomocą metody eliminacji zakumulowanej amortyzacji. Następnie przeszacowany środek trwały pomniejsza się o późniejsze umorzenie. Wycena budynków jest dokonywana regularnie, tak aby ich wartość godziwa nie różniła się znacząco od wartości prezentowanej w bilansie. Wszelkie pozostałe rzeczowe aktywa trwałe są zaprezentowane według kosztu wytworzenia/nabycia, pomniejszonego o umorzenie. Koszt może również uwzględniać przeniesione z kapitałów własnych kwoty z tytułu zysków/strat na transakcjach kwalifikujących się jako zabezpieczenia przepływów pieniężnych, które dotyczą zakupów rzeczowych aktywów trwałych w walutach obcych.
Nakłady w terminach późniejszych, aktywuje się w wartości bilansowej konkretnego środka trwałego bądź ujmuje jako osobny środek trwały, ale tylko wówczas, gdy jest duże prawdopodobieństwo, że z tytułu tej pozycji nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Spółki, a ponadto, koszt tej pozycji można wiarygodnie wycenić. Wartość bilansowa części wymienionej jest usuwana z bilansu. Pozostałe poniesione wydatki na naprawy i konserwacje są odnoszone na wynik finansowy w okresie, w którym je poniesiono.
Zwiększenia wartości bilansowej z tytułu aktualizacji wyceny gruntów i budynków są wykazywane jako kapitał z aktualizacji wyceny w kapitale własnym. Zwiększenia odwracające wcześniejsze zmniejszenia są ujmowane jako przychód danego okresu. Zmniejszenia wartości bilansowej z tytułu aktualizacji wyceny gruntów i budynków ujmuje się w rachunku zysków i strat. Zmniejszenia odwracające wcześniejsze zwiększenia, pomniejszają tenże kapitał, aż do wyczerpania.
Amortyzację innych środków trwałych nalicza się metodą liniową, lub degresywną (podwójnie malejącego salda bądź sumy cyfr) w celu rozłożenia ich wartości początkowej lub przeszacowanej, pomniejszonych o wartość końcową, przez przewidywane okresy ich użytkowania.
Okresy użytkowania wynoszą:
- Budynki 20 – 50 lat
- Maszyny 4 – 20 lat
- Pojazdy 3 – 7 lat
- Meble, wyposażenie stałe i sprzęt 3 – 10 lat
Środki trwałe podlegają weryfikacji wartości końcowej oraz okresów ich użytkowania. Ewentualnych zmian dokonuje się na dzień bilansowy.
Jeżeli wartość bilansowa przewyższałaby oszacowaną wartość odzyskiwalną, wartość ta jest natychmiastowo znoszona do poziomu wartości odzyskiwalnej.
W przypadku, gdy wartość bilansowa środka trwałego przewyższa jego oszacowaną wartość odzyskiwalną, jego wartość bilansową spisuje się natychmiast do poziomu wartości odzyskiwalnej (nota 2.)
Zyski oraz straty osiągnięte z tytułu zbycia środków trwałych ustalane są przez porównanie wpływów ze sprzedaży z ich wartością bilansową i ujmuje w „pozostałych przychodach stratach/zyskach – netto”.
W przypadku zbycia środków trwałych uprzednio przeszacowanych, kwota ujęta w kapitałach z tytułu aktualizacji wyceny jest przenoszona do zysków zatrzymanych.
Nota 1.2 Utrata wartości aktywów niefinansowych
Środki trwałe podlegające amortyzacji są analizowane pod względem utraty wartości za każdym razem, gdy wystąpią okoliczności wskazujące na możliwość niezrealizowania wartości bilansowej. Strata jest ujmowana w wartości różnicy pomiędzy wartością odzyskiwalną a wartością bilansową. Wartość odzyskiwalna stanowi wartość wyższą spośród wartości sprzedaży netto, lub wartości użytkowej. Na każdy dzień bilansowy jest przeprowadzana ocena, czy aby nie wystąpiły przesłanki wskazujące na możliwość odwrócenia odpisów.
Nota 1.3 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
Aktywa trwałe, które zostały sklasyfikowane jako aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży, są ujmowane w wartości niższej spośród wartości bilansowej a wartości sprzedaży netto. Aktywa te są klasyfikowane do przeznaczonych do sprzedaży, jeżeli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana tylko poprzez ich sprzedaż a ta jest uważana za prawdopodobną.
Nota 2. Rzeczowe aktywa trwałe
Tabela 7: Nota 2, rzeczowe aktywa trwałe; dojście od wartości bilansowej do księgowej3
| Grunty i budynki | Środki transportu | Maszyny i urządzenia | Środki trwałe w budowie | Razem | |
| Stan na 31.12.2013 | |||||
| Koszt lub wartość z wyceny | 1.500.000,00 | 500.000,00 | 299.766,80 | X | 2.299.766,80 |
| Umorzenie | (225.000,00) | (240.000,00) | (37.549,24) | X | (502.549,24) |
| Wartość księgowa netto | 1.275.000,00 | 260.000,00 | 262.217,56 | X | 1.797.217,56 |
| Rok obrotowy zakończony 31.12.2014 | |||||
| Wartość księgowa netto na początek roku | 1.275.000,00 | 260.000,00 | 262.217,56 | X | 1.797.217,56 |
| Nadwyżka z przeszacowania | 600.000,00 | X | X | X | X |
| Zwiększenia | X | X | 81,67 | 2.496.500,00 | 2.496.581,67 |
| Przeniesie-nia | 2.496.500,00 | X | X | (2.496.500,00) | X |
| Amortyzacja | (75.000,00) | (40.000,00) | (48.999,20) | X | (163.999,20) |
| Przeniesiono do grupy klasyfiko-wanej jako przeznaczo-ne do sprzedaży | X | (220.000,00) | X | X | (220.000,00) |
| Wartość księgowa netto na koniec roku | 4.296.500,00 | X | 213.300,03 | X | 4.509.800,03 |
Pozycja środków trwałych w budowie, to budowa dwupoziomowego parkingu na terenie zakładu.
W 2014r. Spółka IGREK SA aktywowała koszty finansowania zewnętrznego w wysokości 46.500,00zł., przez co zwiększyła się wartość parkingu budowanego parkingu podziemnego. Koszty te zostały aktywowane przy zastosowaniu stopy procentowej kredytu.
Na 31.12.2014 sporządzono przeszacowanie budynku siedziby. W tym celu został powołany biegły rzeczoznawca. Z raportu przekazanego spółce, wynika, iż rzeczoznawca czerpał dane do wyceny z rynku. Biegły ustalił wartość godziwą budynku w wysokości 1.800.000,00zł. Gdyby spółka wykazywała budynki według kosztu historycznego, wartość na koniec 2014r. zostałaby ustalona na kwotę 1.200.000,00zł. Nadwyżkę z przeszacowania ujęto w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” w ramach kapitału własnego.
Nota 3. Aktywa przeznaczone do sprzedaży i zobowiązania finansowe z ich tytułu
Aktywa i zobowiązania dotyczące aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży zostały zaprezentowane jako przeznaczone do sprzedaży po przeznaczeniu ich do sprzedaży przez zarząd. Sprzedaż przewidywana jest w I półroczu 2015r.
Aktywa klasyfikujące się w aktywach trwałych przeznaczonych do sprzedaży, to jedynie aktywa z grupy środki transportu.
Zobowiązania klasyfikujące się w zobowiązaniach finansowych z tytułu aktywów przeznaczonych do sprzedaży, to wartość klasyfikowanych wcześniej zobowiązań długoterminowych z tytułu leasingu. Zobowiązanie te, na dzień bilansowy są już klasyfikowane jako krótkoterminowe.
Na aktywach i zobowiązaniach przeznaczonych do sprzedaży został utworzony odpis aktualizacyjny, który pomniejsza odpowiednie aktywa do wartości ich wartości godziwej minus koszty sprzedaży w kwocie 30.000zł. Odpis obciążył rachunek zysków i strat.
_______________________________
1 Opracowanie własne. Opracowanie zawiera wybrane fragmenty sprawozdania finansowego, dotyczące problematyki MSR 16.
2 Opracowanie własne. W założeniach koncepcyjnych, do końca 2012r. używano nazwy „bilans”.
3 Opracowanie własne.
W części 8 zajmiemy się środkami trwałymi w ustawie o rachunkowości.
