W tekście tym ujmuję podstawowe różnice w obowiązkach zawodowych księgowych i doradców podatkowych, których uprawnienia w niektórych sytuacjach okazują się zbieżne. Oba zawody są zawodami zaufania publicznego, które uzyskują dostęp do informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa. Dlatego ich wykonywanie wiąże się z dużą odpowiedzialnością oraz koniecznością posiadania obowiązkowej umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnoprawnej (OC). Dowiedzmy się zatem, jakie usługi mogą dla nas świadczyć.
Uprawnienia księgowych i doradców podatkowych w pewnym wymiarze pokrywają się. W zakresie podstawowych funkcji, jakie pełni biuro rachunkowe, dają identyczne uprawnienia. Mowa tu o takich obowiązkach jak: przyjmowanie i sprawdzanie poprawności dokumentów, ujmowanie zdarzeń gospodarczych w księgach czy przygotowywanie deklaracji. Doradcy podatkowi dodatkowo posiadają prawo do udzielania porad podatkowych oraz reprezentacji klientów przed organami administracji skarbowej oraz sądami administracyjnymi.
Deregulacja zawodu księgowego w 2014 r. zniosła szereg wymogów formalnych do wykonywania tego zawodu
Przed dniem 10 sierpnia 2014 r. do wykonywania zawodu księgowego konieczne było uzyskanie certyfikatu księgowego wydawanego przez Ministra Finansów. Do jego otrzymania uprawnione były osoby, które posiadały:
- co najmniej 3-letnią praktykę w księgowości, wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,
- 3-letnią praktykę w księgowości oraz wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej,
- 2-letnią praktykę w księgowości i wykształcenie co najmniej średnie oraz złożyli z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.
Deregulacja dokonana ustawą z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, wprowadziła szereg zmian między innymi w ustawie o rachunkowości.
Przede wszystkim zniosła konieczność zdawania egzaminu na certyfikat księgowy lub posiadania pozostałych, wymienionych wyżej kwalifikacji. W chwili obecnej prowadzić księgi rachunkowe mogą wszystkie osoby, które posiadają pełną zdolność do czynności prawnych i nie były karane za przestępstwa gospodarcze lub związane z księgowością albo podatkami.
Wykonywanie zawodu doradcy podatkowego nadal pozostaje obwarowane wieloma wymogami formalnymi
Ta sama deregulacja z 2014 r. zniosła niektóre ograniczenia w podejmowaniu oraz wykonywaniu zawodu doradcy podatkowego. Część z nich jednak pozostała, w związku z czym zawód doradcy podatkowego pozostał nadal zawodem obwarowanym szeregiem formalnych kryteriów.
Warunki i zasady wykonywania doradztwa podatkowego, a także organizację samorządu doradców podatkowych, reguluje Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym. Aby uzyskać tytuł doradcy podatkowego należy posiadać wyższe wykształcenie, zdać z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego, odbyć w Polsce 2-letnią praktykę zawodową oraz uzyskać wpis na listę doradców podatkowych prowadzoną przez Krajową Radę Doradców Podatkowych. Z dniem dokonania wpisu na listę osoba wpisana nabywa prawo wykonywania zawodu doradcy podatkowego i używania tego tytułu.
Egzamin na doradcę podatkowego sprawdza teoretyczne i praktyczne przygotowanie kandydatów na doradców z takich dziedzin jak:
- źródła prawa i wykładnia prawa,
- analiza podatkowa,
- podstawy międzynarodowego i wspólnotowego prawa podatkowego,
- materialne prawo podatkowe,
- postępowanie przed organami administracji publicznej i sądami administracyjnymi oraz postępowanie egzekucyjne w administracji,
- międzynarodowe, wspólnotowe i krajowe prawo celne,
- prawo dewizowe,
- prawo karne skarbowe,
- organizacja i funkcjonowanie administracji podatkowej i kontrola skarbowa,
- rachunkowość,
- ewidencja podatkowa i zasady prowadzenia ksiąg podatkowych, a także
przepisy o doradztwie podatkowym i etyka zawodowa.
Czynności księgowego i doradcy podatkowego w pewnym zakresie pokrywają się, ale nie są takie same
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym czynnościami doradztwa podatkowego są:
- prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
- sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie,
- udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami,
- reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach podatkowych, celnych i egzekucji administracyjnej.
Czynności wymienione w pkt. 1 i 2 mogą wykonywać także księgowi, natomiast te, które zostały wymienione w pkt. 3 i 4 – jedynie doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni, podmioty prawa uprawnione do zawodowego wykonywania tych czynności wymienione w art. 4 ustawy o doradztwie podatkowym, a w zakresie pkt. 3 także biegli rewidenci.
O powinnościach księgowych
Zawód księgowego polega zatem przede wszystkim na zbieraniu i przechowywaniu faktur i innych dokumentów, wpisywanie ich do systemu księgowego, a następnie analizowanie danych i wyciąganie z nich informacji istotnych w procesie działalności firmy.
Obowiązkiem każdego księgowego jest także dopełnianie obowiązków przedsiębiorcy względem urzędu skarbowego i innych instytucji.
Najważniejsze w tym zawodzie są posiadane umiejętności i kwalifikacje. Pomimo tego, że dostęp do tego zawodu nie jest już administracyjnie ograniczany, należy pamiętać, że prowadzenie ksiąg rachunkowych to zajęcie bardzo odpowiedzialne i wymagające sumienności, rzetelności oraz terminowości.
W biurze księgowym Balance Sheet przykładamy do tych cech niezwykłą wagę i dlatego nasi księgowi zawsze wykonują swoje obowiązki z zachowaniem należytej staranności, przepisów prawa oraz dla dobra klienta. Jeżeli potrzebujecie Państwo obsługi księgowej w okolicy Legionowa i okolic lub po prostu macie problem księgowy, zapraszamy do naszej siedziby w Serocku.
